کتاب معرفت اسماء الحسنی و کاربرد آنها

کتاب معرفت اسماء الحسنی و کاربرد آنها

کتاب معرفت اسماء الحسنی و کاربرد آنها

معرفت اسماء الحسنی و کاربرد آنها
یارب به لطف خویش گناهان ما بپوش
ریشه های شکل گیری بحث اسماء الهی را باید در کلام وحی جستجو نمود در سوره اسراء (آیه ۱۱۰) خداوند می فرماید خدا را با اسم الله یا (یا اسم) رحمان بهر اسمی بخوانید اسماء نیکو همه مخصوص اوست زیرا اوصاف جمال و جلال حضرتش بیشمار است.

در سوره الحشر آیه ۲۳ و ۲۴) خداوند می فرماید اوست خدای یکتایی که غیر او خدائی نیست سلطان مقتدر عالم پاک از هر نقص و آلایش و منزه از هر عیب و ناشایست ایمنی بخش دلهای) هراسان نگهبان جهان و جهانیان غالب و قاهر بر همه خلقان با جبروت و عظمت و بزرگوار و برتر از حد فکرت زهی منزه و پاک خدای از هر چه بر او شریک پندارند (۲۳) - اوست خدای آفریننده عالم امکان و پدید آرنده جهان و جهانیان نگارنده صورت خلفان او را نامهای نیکوتر بسیار است و آنچه در آسمانها و زمین است همه به تسبیح و ستایش اوصاف جمال و جلالش مشغولند و اوست یکتا خدای مقتدر حکیم (۲۴)

در آیات قرآن مجید نامهای نیکوی خدا آن چنانکه از سیاق آیات بر می آید، آشکار میگردد اما گویا آنچه مسلمانان را ترغیب به شمارش و احصاء نامهای نیکوی پروردگار نمود، حدیث شریفی بود که شیعه و سنی آن را از قول پیامبر اکرم (ص) نقل کردند. آن حدیث چنین بود: ان الله تسعة و تسعین اسماً من احصاها دخل الجنة). خداوند ۹۹ نام دارد هر که آن را بر شمارد به بهشت می رود. شاید بتوان کتاب (تفسیر اسماء الحسنی) اثر ابوالحساق ابراهیم بن السرى الزجاج را از قدیمی ترین کتابهایی دانست که در مورد شرح اسماء الهی بصورت مستقل بدست ما رسیده است. اهمیت این کتاب از آن روست که حاکی از نخستین شرح مستقل لغویان اسلامی درباره اسماء الهی است.

حدیث مورد استناد زجاجی در شرح اسماء مستند زجاجی در تالیف کتاب (اشتقاق اسماء الله) حدیث زیر است: (۱) حدثنی أبو عبدالله الحسین بن محمد الرازی قال حدثنی ابوالفضل عبدالرحمن این معاویة العتبى بمصر قال: حدثنی حبان بن نافع بن صخرین جویریة قال حدثنی سفیان عن أبی الزناد عن الاعرج عن ابی هریرة ان رسول الله (ص) قال: ان تسعة وتسعین اسماً مائة إلا واحداً من احصاها دخل الجنة. حبان میگوید: داوود بن عمر و بن قنبل مکی گفت: از سفیان خواستیم که این ۹۹ اسم را بر ما املا کند. او وعده داد که آنها را استخراج کند. اما طول کشید نزد ابوزید رفتیم و آن اسامی را بر ما املا کرد سپس نزد سفیان رفتیم و آن اسامی را بر او عرضه کردیم، چهار بار در آنها نگریست و گفت همان است گفتیم پس آنها را بر ما قرائت کن سفیان چنین قرائت کرد. فی فاتحه الکتاب یا الله / یارب / یارحمن / یا رحیم یا مالک و فی البقرة: یا محیط / یا علیم / با تواب / یا حکیم / با بصیر / یا واسع / یا بدیع / یا سمیع / یا کافی / با رؤف / یا شاکر / یااله / با واحد / یا غفور یا حلیم / یا قابض / یا باسط / بالااله الاهو / باحى / یاقیوم / باعلى / باعظیم / پاولی / یاغنی / با حمید / و فی آل عمران: با قائم / یاوهاب / یا سریع / یاخبیر.
و فی النساء: یا رقیب / یا حسیب / با شهید / یا عفو / یا مقیت / یا وکیل.
وفی الانعام: یا باطن / یا ظاهر / یا قدیر / یالطیف.
و فی الأعراف: یانعم المولى / یا نعم النصیر.
وفی :هود: با حفیظ / یا قریب / یا مجیب / یاقوى / یا مجید/ یاودود / با فعال.
و فی الرعد: یا کبیر / یا متعال.
و فی ابراهیم یافعان.
و فی حجر با خلاق.